Fiangonana miatrika ny fahaleovantena
Niainga tamin’ny fandinihana ny tantara nataon’i Pierre Lupo, momba ny hoe « Eglise et décolonisation à Madagasikara » ity fandinihana ity. Nanana ny toerany ny Fiangonana katolika tamin’izay zavatra niainan’ny firenena. Ka rehefa mankalaza ny faha 60 taona nahazoany fahaleovantena ny firenena, tokony hanontany tena ny Fiangonana hoe « aiza ho aiza izy ? » satria tsy azo sarahana amin’ny tantaram-pirenena ny zava-misy iainany na ny asa sahaniny na ny teny izay toriany. Azo lazaina aza fa nifanindran-dalana tamin’ny toe-draharaham-pirenena ny fiovana samihafa tao anatin’ny fiangonana.
Jery todiky ny tantara
Ny vanim-potoana lavabe teo amin’ny fiainan’ny firenena (1896-1960), izany hoe 64 taona niainana ny fanjanahana dia tsy azo lazaina hoe « fotoana nanjavozavo na teteza-mita » fotsiny ihany. Fiovana lalina no niainan’ny firenena. Azo ambara tsy am-pihambahambana aza fa io no tena namaritra ny ankehitriny rehetra satria ireo fanovana ara-kolontsaina, toy ny fampianarana an-tsekoly, ny lova politika na rafitra izany na fisainana, ny antoko sy ny olany ary ny repoblika sy ny fitantanany dia nampifamatotra ny firenena amin’ny tantaran’i Eoropa moderina sy mpanjanaka.
Ny olan’ny protestanta sy katolika dia lovam-pifandraisan’ny Anglisy sy Frantsay . Ny ifanoheran’ny kolontsaina vahiny sy malagasy dia endriky ny sesitany niainan’ny mpanjaka Ranavalona III, ka mahatonga ny anindrana ho zary fisainana malagasy, izany hoe, antsisiny na anjorom-bala. Ny fanovam-pitantanana nampindrana ny fahefana eo an-tanan’ny eveka malagasy nanomboka ny taona 1939 dia nanokatra varavarana ho amin’ny tolon’ny 1947 na tsy mivantana aza. Nanamafy izany ny fanambaran’ny eveka tamin’ny 1953, fa « ara-drariny ny fanirian’ny Malagasy ny fahaleovantenany ».
Vakio ny tohiny ao amin’ny Lakroan’i Madagasikara
