Ny fanabeazana ao amin’ny Irak’i Kristy
Ny Irak’i Kristy dia ny ankizy madinika entanin’ny Baikony : Mivavaka, Mandray an’i Jesoa, Mahafoy tena, Ho Apôstôly. Ny fanabeazana ny Herim-pon’ny Iraka no imasoana ao.
Matetika izay handreseny ny hakamoana no atao. Beazina izy ho Iraka mazoto. Tsara fanahy. Mampitombo ny hery ao aminy izany.
– Ahoana anefa no hahatongavana amin’izany ?
Raha hiresaka fanabeazana àry isika dia tsara ny hahalalana ny toetra amam-pihetsiky ny ankizy beazina, arakaraky ny sokajin-taona lalovany na misy azy. Io sokajin-taona misy ny ankizy sy ny tanora io no ahafahana manome fanabeazana azy mifanandrify indrindra amin’ny toe-piainany. Hohitantsika araka izany fa dia io sokajin-taona lalovan’ny ankizy sy ny tanora io no mandrafitra ny endri-panabeazana ao amin’ny FET.
a) Ny tonon-taona misy ireo ankizy ao amin’ny Irak’i Kristy
Eto dia ireo Irak’i Kristy no resahintsika. Izy no sampana zandriny indrindra ao amin’ny FET. Amin’ny ankapobeny dia eo anelanelan’ny 6 taona ka hatramin’ny 13 taona no misy azy ireo. Manao ahoana sy manao ahoana no mety ho toetra amam-pihetsika hita amin’ny ankizy amin’io tonon-taona io ? Satria arakarak’izay indrindra no hanabeazana azy.
– Amin’io taona io àry ny ankizy dia mampiseho toetra milamindamina toa olon-dehibe, na dia hita fa mbola zaza aza. Izany angamba no ilazan’ny vazaha io fotoana io hoe « l’enfance adulte » ; toa azo adika ihany koa hoe « olon-dehibe kely » na koa ilay antsoina hoe « fahalehibeazan’ny fahazazana ».
– Ny manaitra voalohany dia ny fahitana azy tsy miovaova, mahitsy. Azo angatahina asa sy manao amin’ny fo, mitandrina tsara rehefa manao zavatra. Indrindra moa izy raha sendra dokafana kely izay, na omena fankaherezana. Hitantsika sahady eto ilay fanabeazana ny Iraka ho be Herim-po. Ary ny fomba anehoana izay dia amin’ny alalan’ny Baiko. Noho izy mbola tsy afaka tanteraka maka fanapahan-kevitra manoloana ny asa iray tokony ho tanterahina dia ny Baiko no mandaitra kokoa ho azy ireo. Ao amin’ny fanatontosany izany baiko izany no anehoany ny herim-pony sy ny hambom-po keliny. Zarina ny ankizy hanabe ny herim-pony sy ny sitrapony toy ny nataon’i Jesoa : Mahery fo. Ataony am-pinoana sy am-pitiavana avokoa izay rehetra ataony.
– Mora volavolaina ny toe-panahiny amin’io fotoana io, mora amboarina sy ahitsy. Izany no mahatonga ny ankizy ao amin’ny Irak’i Kristy tsy mba sarotra entanina raha miohatra amin’ireo zatovo Vavolombelon’i Kristy. Vanim-potoana fanomezana fanabeazana ny ankizy io. Raha toa tsy mahatombina an-toerana fa mihetsiketsi-dava dia aoka ho jerena akaiky fa mety misy mahazo azy ao ; mety ho aretina izany ; na mety ho avy amin’ny tsy fahampian’ny torimaso na sakafo ; na mety avy amin’ny tsy fahaizan’ny ray aman-dreny na Mpanabe mandray azy.
Ilaina ny fahafantarana ny toetra amam-pihetsiky ny ankizy, noho izany, raha te hahomby amin’ny fanabeazana. Toraka izany koa ny tontolo manodidina azy : fianakaviana, fiarahamonina, sekoly, tontolo iainana…
b) Mivelatra ny sain’ny Irak’i Kristy :
– Misokatra tanteraka ny sain’ny ankizy amin’io fotoana io ; indrindra ilay saina mitana sy mitadidy (mémoire). Mora mandray izay hitan’ny masony sy ren’ny sofiny. Ao amin’ilay fotoana atao hoe « phase de réception » no misy ny ankizy amin’izay. Ho an’ny ankizy mianatra an-tsekoly, efa mahay mamaky teny sy manoratra, dia manomboka tia vakiteny izy, ka tokony ho hararaotin’ny ray aman-dreny sy ny Mpanabe izany hitadiavana boky mirakitra tantara sy angano mifono fanabeazana sahaza azy ireo, na koa boky sy gazety mifanandrify amin’ny taonany amin’ny maha ankizy azy. Izany indrindra no antony ifotoran’ny Foibe Nasiônaly amin’ny fampielezana ny gazety ’’ny Hafatro’’ natokana ho azy ireo, hahafahan’izy ireo mandalina ny finoany sy mampisokatra ny sainy.
Noho izy mora mandray zavatra dia tena mila ny fanaraha-mason’ny ray aman-dreny sy ny mpanabe ny fihetsiny sy izay ataony ary ny lazainy. Ny tontolo manodidina azy voalaza tetsy ambony mantsy dia mamolavola ny toe-tsainy avokoa. Raha misy ny fihetsika na fiteny na toetra toa sadasada asehon’ny ankizy dia amin’io tonton-taona io no tsara hanitsiana azy. Toy ny mamboly hazo mbola tanora, karaha sendra meloka dia mora ny manitsy azy, fa rehefa tartara antitra kosa vao harenina dia ho sarotra ny hanitsy sy hanova azy.
– Tia kilalao izy nefa kilalao isehoan’ny sainy efa misokatra. Any ambanivohitra moa ny ankizy dia manao kitranotrano sy kivarobarotra na kiombiomby sy tsokonina ; aty andrenivohitra kosa milalao ireo kilalao môderna mampiasa saina. Izany no antony anokanana fotoana hilalaovana ao anatin’ny fivorian’ny Iraka ; ary tokony ho kilalao mampiasa sy manitatra ny sainy. Kilalao ihany koa iombonan’ny rehetra amin’ny maha iray Tarika azy ao amin’ny Irak’i Kristy. Ny gazety Hafatro moa dia miezaka hatrany manolotra lalao an-tsaina mba hahafahan’ny ankizy manabe ny sainy sy manitatra ny fahalalany.
c) Misokatra amin’ny any ivelany ny Irak’i Kristy amin’ion tonon-taona io :
– Tsapany fa tsy ampy hivelarany intsony ao an-trano, ka dia mitady namana any ivelany izy. Miara-milalao amin’ny zanaky ny manodidina. Amin’izany dia efa manomboka maka tahaka ny ataon’ny namany izy, na amin’ny teny izany na amin’ny resaka, na fihetsika. Averiny ireny rehefa tonga ao an-trano izy. Ilaina dia ilaina ny fanaraha-mason’ny ray aman-dreny sy ny mpanabe ny amin’ny ankizy iarahany milalao, satria mety hampianatra fomba ratsy azy.
– Noho izany toe-javatra izany dia hita fa mila dia mila ny sekoly ny ankizy, ary hita fa tena ilainy. Toraka izany koa ny Fikambanana masina. Satria :
– any izy mianatra manaiky : misy fitsipika tsy maintsy arahina sy tanterahina any, na tiana na tsy tiana. Ny fanekena an’i Dada sy Neny ao an-trano dia mifono hantahanta sy tambitamby ; fa any an-tsekoly sy any amin’ny Fikambanana masina kosa, noho izy iray ao anatin’ny 40, dia voatery hanao tahaka ny hafa rehetra. Tahaka an’i Jesoa tao Nazareta : nianatra nanaiky sy nankatò ireo mpanabe sy ray aman-dreniny, ka nitombo fahendrena sy vatana ary nahatehotia teo imason’ny mpiara-monina sy Andriamanitra. Ao no tena anehoan’ny Iraka ilay Baiko hoe : Mahafoy tena.
– any izy mianatra miara-miasa : mamafa Fiangonana, manadio tokontany, mamboly voninkazo… mazàna namana notendrena no iarahany miasa, ka ho zatra tsikelikely izy hiara-miasa amin’ny namana tsy dia mifankahazo aminy loatra. Eo koa ho an’ny Iraka kely no tena anehoany ny hafanam-pony sy ny herim-pony satria tsy te ho gisitra amin’ny hafa izy. Mandray an’i Jesoa ao amin’ny namany izy amin’izany.
– any izy mianatra mihamatanjaka : na ny kilalao iarahany amin’ny namany fotsiny aza dia manampy azy hihamatanjaka. Manampy azy hatoky tena fa tsy ho saro-kenatra.
– any izy mianatra mifankatia : eto dia tena manampy ny ankizy ho tia sy hifankatia amin’ny namany mihitsy ny Fikambanana masina. « Mifankatiava ianareo toy ny nitiavako anareo, hoy i Kristy. Izany no marika ahafantaran’ny olona fa Iraka ianareo raha mifankatia » (Jn 13, 34-35). Tena mivelona ny maha Iraka.
d) Beazina ara-pinoana ireo Irak’i Kristy :
– Mora mientana aok’izany ny fon’ny ankizy amin’izay rehetra mikasika ny ara-panahy. Mazoto mamonjy lamesa, miservy lamesa ny zazalahy, mianatra katesizy, mandeha mivory. Mahatsiaro ho malahelohelo ery izy raha vao misy fahatapahana ireo. Voatantara any an-trano avokoa matetika izay rehetra natao tany amin’ny Fivorian’ny Iraka na fianarana katesizy. Indrindra moa rehefa akaiky ny Dingana na ny Kômônio voalohany izay. Avy eo indray, Ilay Jesoa noraisina tamin’ny Kômonio I dia tiana ho raisina matetika ary na dia isan’andro aza. Ny « insigne » nanaovana Dingana kosa dia tandremana ery sao very. Tokony hohararaotina izany hanamafisana ny kely efa ananany ary handalinana ny firaiketany amin’Andriamanitra.
– Tsara ho marihina fa : amin’io taona diaviny io, dia tiany ny fitondrana henjakenjana, ny Baiko mazava sy maty paika (Baikon’ny Iraka). Tiany koa, ary ataony amin’ny fony tokoa, ny mahafoy tena hanampiana ny namana sahirana sy marary. Tsy mahagaga raha toa ka mahavita zavatra tsara tsy ampoizina mandrakariva ny Irak’i Kristy raha miohatra amin’ny V.K.
